Pytania - Czyste Powietrze

Audyt energetyczny musi być podpisany przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej (dla wniosków o dofinansowanie składanych po okresie przejściowym trwającym 4 miesiące od 31.03.2025 r.). Do końca okresu przejściowego nie jest wymagane podpisanie audytu przez taką osobę.

Audyt energetyczny jest obligatoryjny zawsze, poza tym zostanie sporządzony na
obowiązującym w ramach Programu wzorze Dokument podsumowujący audyt energetyczny (DPAE) budynku/lokalu mieszkalnego i złożony wraz z wnioskiem o dofinansowanie. Audyt energetyczny oraz Dokument podsumowujący audyt energetyczny musi być podpisany przez osobę wpisaną do rejestru
osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej.
Dokument podsumowujący audyt energetyczny (DPAE) musi być złożony przez GWD.

Nie, w ramach programu Czyste Powietrze wykonuje się tylko jeden raz audyt energetyczny przed realizacją przedsięwzięcia. Po zakończeniu realizacji należy wykonać świadectwo charakterystyki energetycznej.

Audyt energetyczny nie jest załącznikiem do wniosku o dofinansowanie. Oryginalny pełny audyt energetyczny musi być w posiadaniu beneficjenta do końca okresu trwałości przedsięwzięcia i udostępniony w przypadku kontroli. Do wniosku o dofinansowanie musi został dołączony Dokument podsumowujący audyt energetyczny – jest to dokument sporządzany na wzorze obowiązującym w programie, który przygotowuje i podpisuje audytor na podstawie sporządzonego pełnego audytu energetycznego.

•    Obowiązkowe potwierdzenie standardu energetycznego przed i po inwestycji.
•    Warunki najwyższego dofinansowania uzależnione od kryterium dochodowego i standardu energetycznego budynku.
•    Ogólnopolski system operatorów - bezpłatne wsparcie dla beneficjentów najwyższego i podwyższonego poziomu dofinansowania. Operatorzy programu bezpłatnie pomogą osobom o najniższych dochodach na ścieżce dofinansowania, realizacji przedsięwzięcia i jego rozliczenia. Operatorami w pierwszej kolejności są gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW).
•    Racjonalizacja wydatków - maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych, w tym limity dotacji jednostkowych na m2 powierzchni ocieplenia/wymienianej stolarki okiennej i drzwiowej itd.

Wysokość dofinansowania na świadectwo charakterystyki energetycznej w Programie „Czyste powietrze” uzależniona jest od poziomu dochodów beneficjenta.

Maksymalne kwoty dotacji:

1. do 40% kosztów kwalifikowanych netto ale nie więcej niż 160 zł w podstawowym poziomie dofinansowania;
2. do 70% kosztów kwalifikowanych  netto ale nie więcej niż 280 zł w podwyższonym poziomie dofinansowania;
3. do 100% kosztów kwalifikowanych  netto ale nie więcej niż 400 zł w najwyższym poziomie dofinansowania.

Nie. Należy do wniosku o płatność wpisać w odpowiednie pole nr świadectwa charakterystyki energetycznej.

Oryginalne świadectwo charakterystyki energetycznej musi być w posiadaniu beneficjenta do końca okresu trwałości przedsięwzięcia i udostępnione w przypadku kontroli.

O dofinansowanie mogą występować osoby fizyczne, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.

Ponadto muszą spełniać kryteria dochodowe określone w programie, a w przypadku najwyższego dofinansowania – także wymogi dotyczące standardu energetycznego budynku. Szczegółowe wymagania wskazane są w ust. 8 Programu priorytetowego Czyste Powietrze.

W programie dostępne są obecnie następujące formy wsparcia:

• Dotacja – przyznawana przez wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW). Wypłacana w całości lub maksymalnie w trzech częściach, po złożeniu wniosku o płatność i udokumentowaniu realizacji przedsięwzięcia;
• Dotacja z prefinansowaniem – dostępna dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Środki wypłacane są zaliczkowo przed rozpoczęciem inwestycji, na podstawie dyspozycji wypłaty zaliczki złożonej przez beneficjenta wraz z fakturą zaliczkową wystawioną przez wykonawcę, który zawarł umowę z beneficjentem na realizację przedsięwzięcia w ramach prefinansowania. Prefinansowanie w nowej odsłonie dostępne jest tylko przez operatora.

• podstawowy poziom – do 40% dofinansowania, próg dochodu: 135 000 zł/rok beneficjenta
• podwyższony poziom – do 70% dofinansowania, próg dochodu:
  • 2 250 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym
  • 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym
  • roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie czterdziestokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• najwyższy poziom – do 100% dofinansowania, próg dochodu:
  • 1 300 zł/osobę w gospodarstwie wieloosobowym
  • 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym
  • lub otrzymywanie zasiłków (stały, okresowy, rodzinny, specjalny opiekuńczy)
  • roczny przychód z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – maksymalnie dwunastokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
  • Zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania w budynku powyżej 140 kWh/(m2 *rok).

Jeśli budynek posiada stare i nieefektywne źródło ciepła na paliwo stałe (niższe niż 5 klasa wg EN 303–5), przedsięwzięcie obejmuje:

• demontaż starego źródła ciepła,
• zakup i montaż nowego źródła ciepła zgodnego z programem,
• dodatkowo: wymianę instalacji c.o. i c.w.u., wykonanie dokumentacji technicznej.

W przypadku takich budynków możliwe są trzy zakresy przedsięwzięcia tj.: tylko wymiana źródła ciepła lub tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) lub wymiana źródła ciepła i termomodernizacja. W zależności od zakresu wymagana jest lub nie, redukcja wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową na potrzeby ogrzewania, tzn.:

• w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia wymieniane jest tylko źródło ciepła: brak zwiększenia
• w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia realizowana jest termomodernizacja: nie więcej niż 80 kWh /(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40%.

Dla budynków o najwyższym wskaźniku (powyżej 140 kWh/m²·rok) przedsięwzięcie musi zapewnić redukcję zapotrzebowania na energię do maksymalnie 140 kWh/(m²·rok) oraz zmniejszenie zużycia co najmniej o 40%. W ramach modernizacji można wykonać:

• wymianę źródła ciepła (tylko wtedy, gdy budynek nie jest wyposażony w źródło ciepła spełniające warunki programu),
• wymianę instalacji centralnego ogrzewania,
• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• termomodernizację (ocieplenie budynku, wymiana okien, drzwi, bram garażowych),
• dokumentację projektową i ekspertyzy.

Tak, jeśli budynek posiada już efektywne źródło ciepła spełniające warunki programu. Wówczas modernizacja może obejmować:

• montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• ocieplenie przegród budowlanych, wymianę okien, drzwi i bram garażowych,
• dokumentację techniczną i ekspertyzy,

przy czym wiąże się to z koniecznością osiągnięcia określonych wartości wskaźników zapotrzebowania na energię użytkową na potrzeby ogrzewania wskazanych w ust. 9.2.2 programu i ustalonych w dokumencie podsumowującym audyt energetyczny.

Od 31.03.2025 r. przez cztery miesiące można uzyskać dotację na koszty kwalifikowane poniesione od 28.05.2024 r., przy czym wnioski te muszą być zgodne z nowym programem.  Ponadto w programie przewidziano kilka odstępstw w okresie 4 pierwszych miesięcy, które związane są z możliwymi do instalacji źródłami ciepła, wykonaniem audytu energetycznego.

Nie, kotły gazowe nie są kosztem kwalifikowanym w nowej wersji programu. Dla osób, które dokonały takiej inwestycji w 2024 r. i nie zdążyły złożyć wniosku przewidziano odrębny nabór.

Dotację możesz dostać na wymianę źródła ciepła i termomodernizację, w tym na:

• Wymianę kopciucha, czyli nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe na nowe, efektywne i ekologiczne źródło ciepła ,
• Modernizację instalacji grzewczej,
• Ocieplenie budynku,
• Wymianę okien i drzwi,
• Zakup rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• Audyt energetyczny,
• Świadectwo charakterystyki energetycznej.

Katalog kosztów kwalifikowanych znajduje się w załączniku nr 2 do programu.

Rozpoczęcie przedsięwzięcia oznacza poniesienie pierwszego kosztu kwalifikowanego, czyli datę wystawienia pierwszej faktury lub innego dokumentu księgowego. Może to nastąpić nie wcześniej niż sześć miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie. Wyjątkiem są wnioski składane w ciągu czterech miesięcy od daty ogłoszenia naboru – dla nich rozpoczęcie przedsięwzięcia mogło nastąpić od 28.05.2024 r.

Przedsięwzięcie jest zakończone w dniu wystawienia ostatniej faktury lub innego dokumentu potwierdzającego wykonanie prac. Oznacza to rzeczowe zakończenie wszystkich działań objętych umową o dofinansowanie i umożliwia prawidłową eksploatację zamontowanych urządzeń.

Dla dotacji oraz dotacji z prefinansowaniem: do 24 miesięcy od daty złożenia wniosku.

Nie, dofinansowanie przysługuje tylko na budynki/lokale mieszkalne użytkowane całorocznie.

Tak, ale tylko na inne prace termomodernizacyjne, np. ocieplenie budynku, wymianę okien i drzwi, montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Nie, wymieniane źródło ciepła musi być trwale wyłączone z użytku i potwierdzone odpowiednim dokumentem (np. karta zezłomowania, protokół kominiarski).

Niezbędne dokumenty to m.in. dokument podsumowujący audyt energetyczny i zaświadczenie o dochodach.

Czas rozpatrzenia wniosku o dofinasowanie jest instruktażowy i powinien wynosić do 60 dni.

Czas rozpatrzenia wniosku o płatność to 60 dni.

Tak, audyt energetyczny, świadectwo charakterystyki energetycznej, a także dokumentacjaprojektowa dotycząca:

- przebudowy konstrukcji dachu pod ocieplenie,

- modernizacji instalacji wewnętrznej c.o. lub c.w.u.,

- wymiany źródła ciepła,

- wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,

pod warunkiem, że prace będące przedmiotem dokumentacji, zostaną zrealizowane w ramach złożonego wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, nie później, niż do dnia zakończenia realizacji wnioskowanego przedsięwzięcia.

Do dofinansowania kwalifikowane jest również wykonanie badań i ekspertyz, jeżeli są wymagane przepisami prawa i są niezbędne do wykonania danego zakresu przedsięwzięcia, w tym:

- przy montażu gruntowej pompy ciepła – np. ekspertyzy geologicznej,

- przy wykonania ocieplenia budynku, wymiany stolarki okiennej, drzwiowej i bram garażowych – np. ekspertyzy siedliskowej gatunków chronionych (w tym ornitologicznej i chiropterologicznej).

Tak, ale wykonawca musi spełniać standardy programu.

Tak, wymagane są dokumenty potwierdzające realizację inwestycji.

Tak, ale jest to zależne od standardu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia, co wskazane jest w ust. 9.2.2 programu.

Tak, ale zmiany muszą być uzasadnione i zaakceptowane przez WFOŚiGW.

Program Czyste Powietrze dopuszcza pozostawienie kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne, czyli bez rozprowadzenia ciepła. Trwałe ich wyłączenie musi być potwierdzone odpowiednim protokołem kominiarskim wydanym przez mistrza kominiarskiego. Kominek musi spełniać wymogi ekoprojektu oraz docelowe wymogi uchwał antysmogowych obowiązujących na danym terenie.

Na stronach internetowych: NFOŚiGW (czystepowietrze.gov.pl/,) oraz wszystkich WFOŚiGW, a także w gminnych punktach konsultacyjno‐informacyjnych.

Audyt energetyczny jak i DPAE muszą być podpisane przez osobę z uprawnieniami do wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej.

W okresie przejściowym, czyli przez cztery miesiące od 31 marca 2025 r. – dopuszczamy audyt energetyczny bez podpisu osoby z uprawnieniami. Natomiast DPAE musi być zawsze podpisany przez osobę z uprawnieniami do wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej.

Audyt energetyczny nie jest załącznikiem do wniosku. Obowiązkowym załącznikiem do WOD jest Dokument podsumowujący audyt energetyczny (DPAE).

Beneficjent (inwestor) ma obowiązek przechowywać pełny audyt energetyczny przez cały okres realizacji przedsięwzięcia oraz 5 lat po jego zakończeniu (okres trwałości) i przedstawić go na prośbę WFOŚiGW lub w trakcie kontroli.

Rekomendujemy, aby w takich sytuacjach wykorzystywać współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla węgla – tak, aby przyjmować najbardziej nieefektywne paliwo, wykorzystywane do wytwarzania ciepła.

Wartości wskaźników zapotrzebowania na energię do ogrzewania podane we wskazanych w pytaniu, powinny zostać wyliczone zgodnie z metodyką wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej – nie pochodzą z karty audytu energetycznego.

DPAE powinno być wykonywane zgodnie z Instrukcją wypełniania i składania DPAE oraz z informacjami zawartymi w samym formularzu.

Podstawą uzyskania dofinansowania w ramach programu jest wykonanie audytu energetycznego (i Dokumentu podsumowującego audyt energetyczny na obowiązującym w ramach programu wzorze), który potwierdzi standard energetyczny budynku przed realizacją przedsięwzięcia i po jego realizacji.

Audyt wskazuje także optymalny zakres prac do wykonania – w odróżnieniu od świadectwa charakterystyki energetycznej – nie pokazuje tylko aktualnego standardu budynku.

Zawsze należy wykonać wszystkie działania zgodnie z audytem energetycznym. Prace, które już zostały wykonane mogą stać się kosztem kwalifikowanym w ramach programu, tylko jeśli audyt potwierdzi zasadność ich realizacji – działania te muszą być wymienione w audycie i DPAE.

Wzór umowy z wykonawcą na realizację audytu energetycznego jest proponowany i rekomendowany do wykorzystywania – wzór ten nie jest obowiązkowy.

Przygotowany wzór umowy ma na celu uregulowanie współpracy stron, a w szczególności zabezpieczenie interesów wnioskodawcy.

Do WOD należy załączać tylko te umowy z wykonawcami, które dotyczą dotacji z prefinansowaniem – nie ma obowiązku załączania umowy na wykonanie audytu energetycznego do wniosku o dofinansowanie (jeżeli audyt energetyczny jest wykonywany poza prefinansowaniem).